همه‌چیز درباره مدل‌های هوش مصنوعی OpenAI

به گفته OpenAI، حالت حرفه‌ای o1 می‌تواند خلاصه‌های چندصفحه‌ای، الگوریتم‌های مالی، یا تحلیل استراتژیک پیچیده ارائه دهد

از زمان معرفی اولین نسخه ChatGPT در سال ۲۰۲۲، شرکت OpenAI به‌طور منظم مدل‌های جدیدی با ویژگی‌ها و نام‌گذاری‌های متنوع ارائه داده است. این مدل‌ها کاربردهای گسترده‌ای از جمله برنامه‌نویسی، تحلیل، استدلال، نوشتن محتوا و طراحی را پوشش می‌دهند. در این گزارش با مهم‌ترین مدل‌های OpenAI و کاربردهای هر یک آشنا می‌شویم. GPT-4 و GPT-4o: پرچم‌داران قدرتمند مدل GPT-4 در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان یک مدل زبانی پیشرفته معرفی شد. به گفته سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، توسعه این مدل تلاش اصلی تیم در آن زمان بوده است. نسخه به‌روزشده آن با نام GPT-4o (حرف «o» مخفف omni به‌معنای همه‌کاره) ارائه شد. این مدل از همان هوش و دقت GPT-4 برخوردار است، اما سریع‌تر، چندوجهی‌تر و در حوزه‌های متن، صوت و تصویر بسیار قدرتمندتر است. از ترجمه گفتار تا تولید تصاویر خلاقانه (مانند سبک Studio Ghibli)، GPT-4o در بسیاری از وظایف روزمره مانند خلاصه‌سازی، طوفان فکری، نوشتن ایمیل و اصلاح متن عملکردی درخشان دارد. GPT-4.5: گفت‌وگو با یک ذهن متفکر مدلی میان GPT-4 و GPT-4o، با نام GPT-4.5، معرفی شد که به گفته آلتمن، تجربه گفت‌وگو با آن شبیه صحبت با یک انسان متفکر است. آملیا گلیز، از مهندسان OpenAI، این مدل را نتیجه پیشرفت‌های یادگیری بدون نظارت دانست که بر درک کلامی، شهود انسانی و کاهش خطاها متمرکز است. GPT-4.5 گزینه‌ای عالی برای تعامل‌های حرفه‌ای، نوشتن متن‌های حساس، و پروژه‌های خلاقانه است. مدل‌های استدلالی o1 و o1-mini: تفکر پیش از پاسخ مدل o1 و نسخه سبک‌تر آن o1-mini به‌عنوان اولین مدل‌هایی طراحی شده‌اند که پیش از پاسخ دادن، فرآیند فکری مرحله‌به‌مرحله (Chain-of-Thought) را طی می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود مدل در تحلیل‌های عددی و استدلالی عملکردی دقیق‌تر داشته باشد. به گفته OpenAI، حالت حرفه‌ای o1 می‌تواند خلاصه‌های چندصفحه‌ای، الگوریتم‌های مالی، یا تحلیل استراتژیک پیچیده ارائه دهد. این مدل برای کاربرانی که با مسائل کمّی، کدنویسی یا طرح‌های توسعه‌ای سر و کار دارند، انتخابی هوشمندانه است. o3 و o3-mini: مقرون‌به‌صرفه، سریع و مناسب برای توسعه مدل‌های o3 و o3-mini به‌عنوان جایگزین‌هایی سبک‌تر و اقتصادی برای مدل‌های بزرگ‌تر طراحی شده‌اند. این مدل‌ها برای کدنویسی، ریاضیات، علوم و تحلیل داده‌ها بهینه شده‌اند و می‌توانند وظایفی مانند طراحی وب، نمونه‌سازی اولیه و حل مسائل علمی را انجام دهند. به‌ویژه o3-mini برای توسعه سریع، جاوا اسکریپت پایه، HTML/CSS و منطق برنامه‌نویسی گزینه مناسبی است. مدل کامل o3 که در آوریل معرفی شد، به‌عنوان قدرتمندترین مدل استدلالی OpenAI شناخته می‌شود. o4-mini: سریع‌ترین مدل برای استدلال روزمره جدیدترین مدل سبک OpenAI با نام o4-mini در آوریل ۲۰۲۵ عرضه شد. این مدل با تمرکز بر استدلال سریع و مقرون‌به‌صرفه طراحی شده و عملکرد بسیار خوبی در ریاضی، کدنویسی و وظایف بصری از خود نشان داده است. به گفته OpenAI، o4-mini در حل پرسش‌های روزمره در حوزه‌های علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) بسیار مؤثر است. این مدل حتی در آزمون مشهور AIME آمریکا بهترین عملکرد را در بین مدل‌ها داشته است. در یک آزمایش، این مدل توانست یکی از مسائل سخت Euler را در کمتر از ۳ دقیقه حل کند، رکوردی که تنها تعداد اندکی از انسان‌ها توانسته‌اند به آن نزدیک شوند. جمع‌بندی: کدام مدل برای چه کاری مناسب است؟ مدل کاربردهای پیشنهادی GPT-4 / GPT-4o کارهای چندرسانه‌ای، خلاصه‌سازی، ترجمه گفتار، تولید محتوا GPT-4.5 مکالمات حرفه‌ای، پروژه‌های خلاقانه، بهبود نوشتار رسمی o1 / o1-mini تحلیل داده، مسائل کمّی، استدلال پیچیده o3 / o3-mini برنامه‌نویسی سبک، توسعه اولیه، حل مسائل علمی o4-mini پرس‌وجوهای سریع، تحلیل بصری، ریاضی و مهندسی روزمره با توجه به تنوع مدل‌ها، کاربران می‌توانند بر اساس نیاز خود از مناسب‌ترین گزینه بهره بگیرند؛ چه در جست‌وجوی راه‌حلی سریع باشید و چه به دنبال ابزار قدرتمندی برای پروژه‌های تحلیلی، OpenAI گزینه‌ای برای شما دارد.